Ik volg veel fitnessaccounts op Instagram en de laatste tijd ben ik de woorden ‘calorie deficit’ echt beu gehoord. Het is de Holy Grail van gewichtsverlies en wie dat niet onder de knie krijgt, ’trackt’ niet alles (is dus een leugenaar), weet niet hoe (is dus dom) of moet gewoon ‘een beetje harder proberen in een calorie deficit te zijn’ (is dus een failure). Ik ben dat soort mindset echt beu, want er speelt zoveel meer mee dan uitsluitend het verkeren in een tekort!
We zijn er ondertussen al over uit dat diëten en detoxen not the way to go zijn. Daar ga ik het dus zelfs niet over hebben. Ik heb het over het tellen van calorieën als dé manier om af te vallen en dat dat eigenlijk erg simpel is. Ik haat dat woord, simpel. Als je niet gedurende langere termijn in een calorie deficit kan blijven heb je gewoon te weinig wilskracht of ben je een beetje lui. En dat is net hetgeen dat zo fout is aan onze maatschappij. Die zegt dat dik zijn uitsluitend jouw keuze en dus ook jouw fout is.
Op instagram zie je zoveel verhalen van mensen die op twee weken tijd enkele kilo’s kwijt zijn. Zelfs coachen of mensen die je volgt en vertrouwt, vertellen hun gewicht aan jou en dat ze op een week tijd 2kg kunnen kwijtspelen als ze dat willen, met een gezond dieet. Ze zeggen er natuurlijk wel bij dat dat watergewicht kan zijn, maar toch voel je je getriggerd… “Waarom lukt dat voor mij niet? Ben ik gewoon een loser?”
Je neemt een coach onder de arm en die geeft jou wel enkele tips om je aantal kcal gemakkelijker te kunnen beperken, maar als je toch niet het vooropgestelde doel haalt, krijg je te horen: “Maar, ben je wel zeker dat je alles juist afgemeten hebt?” Volgens die coach is het namelijk erg simpel en ben jij ofwel dom, een leugenaar of lui. Voor de meeste fitnessmensen is het erg simpel geweest. Zij waren vroeger hoogstens een beetje skinny fat en door aan krachttraining te doen, kregen zij spiermassa bij en zien ze eruit zoals ze er nu uit zien. Waarom zou jij aannemen dat iets gemakkelijk is van iemand die er nooit mee gesukkeld heeft?
Natuurlijk is een CD (als ik het nog één keer volluit moet schrijven smijt ik mijn pc door de ruit) het allerbelangrijkste. De energiebalans moet minstens gelijk zijn en overhellen naar het negatieve als je gewicht kwijt wil raken, maar het gaat echt niet enkel om ‘gewoon’ minder eten en meer verbruiken. Je lichaam wil namelijk altijd terug naar zijn ‘set-point’ en zal op den duur efficiënter omgaan met het energieverbruik, waardoor die balans dus minder hard overhelt (of misschien zelfs terug naar de andere kant helt). Hormonen zoals ghreline en leptine zullen ook een rol spelen, samen met je maag en darmen. Je hongerniveau stijgt en je verzadigingsgevoel daalt (het ‘bodemloze put’-gevoel). Daarnaast leven we in een stresserende maatschappij. En ja, genetica bepaalt mee of je overgewicht zal ontwikkelen of niet. Het bepaalt namelijk hoe jouw lichaam omgaat met die stress. Ook je slaap en je ritme in het algemeen speelt mee in alle factoren waarom gewichtsverlies zo moeilijk is. Ook je Non Exercise Activity Thermogenesis (NEAT) speelt een rol en is deels genetisch bepaald. Dat kan gaan van of je met je fiets naar het werk gaat tot hoeveel je beweegt met je handen als je praat. Sommige mensen kunnen bij wijze van spreken meer verbranden achter hun bureau dan iemand die alles te voet doet. Daarom is simpelweg herhalen dat je in een CD moet zijn, al is het maar in je story op instagram, echt niet bevorderlijk voor iemand zijn of haar zelfvertrouwen. Het helpt gewoonweg niet! You’re not wrong, you’re just an asshole…
Als gewichtsverlies dus zo simpel zou zijn dat het enkel afhangt van een CD, dan zou toch niemand overgewicht hebben? En het is vaak pas wanneer mensen beginnen sukkelen met enkele kilootjes kwijt te willen, dat ze in die negatieve spiraal terechtkomen. Ik heb zoveel cliënten die daar te hard mee bezig geweest zijn in het verleden. Een gevoel van ‘mijn lichaam heeft gefaald’, onmacht en teleurstelling. En dat is zonde, want jouw lichaam is een sterk omhulsel van je prachtige geest. Laat dat door niets of niemand teniet doen. Vier je lichaam eerst en vooral door iets van sport te doen dat je leuk vindt. Niet om calorieën te verbranden, maar omdat je jezelf graag ziet. Graag genoeg om te willen veranderen, want (cheesy line incoming) je bent het waard.
Dit is natuurlijk geen vrijgeleide om jezelf ongezond te laten worden. Liever zijn voor jezelf is de oplossing: De websites die je calorieën berekenen links laten liggen. Geen trackingapps gebruiken. Een gezonde verhouding met eten. Op een gevoelsmatige manier ermee omgaan en leren voelen wat je lichaam wanneer nodig heeft (en als dat niet goed lukt, een coach onder de arm nemen die zo werkt). Stressmanagement en gezond verstand. Weerstandstraining en voldoende stappen. Later kan je opnieuw eens gaan kijken naar het tellen van die calorieën. Het zal misschien allemaal niet zo snel gaan, maar het zal duurzamer zijn. En nee, het is nog steeds niet ‘simpel’.